Long LiveThe King

ประวัติความเป็นมาโครงการเมืองสหกรณ์ ฯ

เมื่อวันที่ 23 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2537 พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว และสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี เสด็จพระราชดำเนินยังธุดงคสถานถาวรนิมิต ( ปัจจุบันคือ วัดป่าศรีถาวรนิมิต) บ้านบุ่งเข้ ตำบลหนองแสง อำเภอปากพลี จังหวัดนครนายก เพื่อทอดพระเนตรพื้นที่สร้างอ่างเก็บน้ำคลองสีเสียด ซึ่งมีพื้นที่อยู่ใกล้กับธุดงคสถานถาวรนิมิต

พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ทรงมีความห่วงใยในชีวิตความเป็นอยู่ของราษฎรบริเวณรอบ ๆ พื้นที่ ที่จะสร้างอ่างเก็บน้ำคลองสีเสียด อำเภอปากพลี จังหวัดนครนายก จึงได้พระราชทานพระราชดำริเกี่ยวกับงานพัฒนาแหล่งน้ำและงานพัฒนาอาชีพของราษฎร

สรุปความว่า

ถ้ามีแหล่งน้ำเกิดขึ้นก็จะทำให้ป่าไม้ดูชุ่มชื่นเขียวชอุ่ม เมื่อน้ำไหลผ่านไร่นาของเกษตรกร ก็จะเป็นผลให้ทำไร่ทำนาได้ผลผลิตพอกินพอใช้ เหลือกินก็ขายได้ ในฤดูแล้งปลูกผักผลไม้ให้เกิดความร่มรื่นเขียวขจี ทำให้ชีวิตความเป็นอยู่ของเกษตรกรดีขึ้น เมื่อมีรายได้เพิ่มขึ้นชาวบ้านที่ทิ้งถิ่นที่อยู่เข้าไปขายแรงงาน ในเมืองและในกรุงเทพมหานคร ก็จะให้ความสนใจถิ่นที่อยู่และกลับไปทำมาหากินที่บ้านเกิดเมืองนอนอย่างแน่นอน และให้เกษตรกรรวมตัวกันจัดตั้งเป็นหมู่บ้านสหกรณ์ เต็มไปด้วยความเขียวขจีของต้นไม้ที่ปลูกไว้กินผลตามบ้านเรือน ภายในบ้านมีสวนครัว และเลี้ยงสัตว์ จำพวกเป็ดไก่ จัดบ้านเรือนให้สะอาดถูกสุขอนามัย สร้างให้ครอบครัวมีชีวิตความเป็นอยู่ดีกว่าเดิม เป็นเมืองน่าอยู่น่าอาศัย

ต่อมาเมื่อวันที่ 5 กรกฏาคม พ.ศ.2537 พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว เสด็จพระราชดำเนินเป็นการส่วนพระองค์ไปยัง วัดปทุมวนาราม ราชวรวิหาร ทรงมีพระราชปรารภกับพระราชพิพัฒนาทร (ถาวร จิตตถาวโร ) ผู้ช่วยเจ้าอาวาสวัดปทุมวนาราม ราชวรวิหาร ที่กฏิหน้าศาลาพระราชศรัทธา ว่า

“หากเกษตรกรรวมตัวกันจัดตั้งเป็นสหกรณ์ จะทำให้ชีวิตความเป็นอยู่ของเกษตรกรดีขึ้น มีรายได้เพิ่มขึ้น ชาวบ้านจะไม่ทิ้งถิ่นฐานที่อยู่ไปขายแรงงานในเมือง”

พระราชพิพัฒนาทร (ถาวร จิตตถาวโร ) จึงได้ถวายพระพรขอพระราชทานจัดทำโครงการเมืองสหกรณ์ อันเนื่องมาจากพระราชดำริ

วัตถุประสงค์ของโครงการเมืองสหกรณ์ อันเนื่องมาจากพระราชดำริ ประกอบด้วย

1.เพื่อเป็นการสนองพระราชดำริพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว

2.เพื่อเป็นการเฉลิมพระเกียรติ เนื่องในวโรกาสพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ทรงเจริญพระชนมายุครบ 6 รอบ ในวันที่ 5 ธันวาคม 2542

3.เพื่อให้สหกรณ์เป็นศูนย์กลางในการประสานงานกับส่วนราชการและภาคเอกชน ทั้งนี้เพื่อให้เกิดประโยชน์แก่เกษตรกรในท้องถิ่นมากที่สุด

4.เพื่อส่งเสริมและพัฒนาสหกรณ์ที่ได้จัดตึ้งขึ้นให้สามารถดำเนินกิจกรรมสนองความต้องการของเกษตรกรสมาชิกได้อย่างมีประสิทธิภาพ

5. เพื่อส่งเสริมสนับสนุนให้มีการดำเนินการเกษตรกรรมแนวพระราชดำริ "ทฤษฎีใหม่"

6. เพื่อพัฒนาคุณภาพชีวิตครอบครัวเกษตรกรในด้านต่าง ๆ ให้ดีขึ้น ตลอดจนส่งเสริมด้าน ศีลธรรม จริยธรรม

7. เพื่อส่งเสริมการประสานงานตามแนวพระราโชบาย บ้าน วัด โรงเรียนในชุมชนให้ บรรลุผลเป็นรูปธรรม

ปัจจุบันโครงการเมืองสหกรณ์ฯ ก้าวเข้าสู่ระยะที่ ๒ (พ.ศ. ๒๕๔๖-๒๕๕๐) หลังจากได้ดำเนินงานโครงการระยะที่ ๑ (พ.ศ. ๒๕๔๑ – ๒๕๔๕ ) เสร็จสิ้นแล้วปรากฏว่าการดำเนินงานโครงการเป็นไปตามวัตถุประสงค์ในพื้นที่นำร่อง จังหวัดกาฬสินธุ์ จังหวัดน่าน และจังหวัดนครนายก ทำให้ราษฎรในพื้นที่โครงการเข้าใจหลักและวิธีการสหกรณ์ใช้สหกรณ์บริการราษฎรในชุมชน เพื่อพัฒนาอาชีพ พัฒนาคุณภาพชีวิตและสิ่งแวดล้อม ได้มีการขยายความสำเร็จจากพื้นที่นำร่องไปสู่พื้นที่อื่น ในลักษณะของเครือข่ายเชื่อมโยงกันภายในโครงการเมืองสหกรณ์ฯ พร้อมทั้งพัฒนาพื้นที่นำร่องให้มีความเจริญต่อไปไม่หยุดนิ่ง ยังคงเน้นการทำการเกษตรตามแนวทฤษฎีใหม่ เพื่อลดความเสี่ยงในด้านราคาพืชผลการเกษตรของราษฎรในพื้นที่โครงการ และเพื่อความมั่นคงทางรายได้ของราษฎรในพื้นที่โครงการ ตามแนวทางทฤษฎีใหม่ขั้นที่ ๑ และรวมกันซื้อ รวมกันขายด้วยวิธีการสหกรณ์ ตามแนวทางทฤษฎีใหม่ขั้นที่ ๒

จากนั้น จะเชื่อมโยงกับขบวนการสหกรณ์ บริษัท ห้าง ร้าน ตามแนวทางทฤษฎีใหม่ขั้นที่ ๓ ทั้งนี้โครงการเมืองสหกรณ์ฯ มิได้ละเลยการทำเกษตรอินทรีย์ และภูมิปัญญาท้องถิ่น เพื่อสุขภาพอนามัยของราษฎรผู้ผลิต และราษฎรผู้บริโภค อีกทั้งจะยังคงรักษาวัฒนธรรมอันดีงามเกี่ยวกับการผลิตทางการเกษตรไว้
ในอนาคตโครงการเมืองสหกรณ์ฯ จะขยายเครือข่ายของโครงการออกไปอีก โดยยังคงความเข้มแข็งของพื้นที่นำร่อง ที่จังหวัดกาฬสินธุ์ จังหวัดนครนายก และจังหวัดน่านไว้ โดยการตั้งกลุ่มเตรียมการสหกรณ์โครงการเมืองสหกรณ์ฯ เพิ่มขึ้นโดยความกรุณาของคณะพระวิปัสสนาจารย์เพื่อพัฒนาสังคม เป็นผู้พัฒนาคนในเบื้องต้น พร้อมทั้งให้ความรู้ในเรื่องอุดมการณ์ หลักการ และวิธีการสหกรณ์ให้คนในกลุ่มเตรียมการสหกรณ์มีคุณธรรมตามคุณธรรมของโครงการเมืองสหกรณ์ฯ พร้อมตั้งเป็นสหกรณ์เพื่อขยายงานของโครงการเมืองสหกรณ์ ฯ ให้กว้างขวางยิ่งขึ้น เป็นสหกรณ์ที่สามารถพึ่งพาตนเองได้ เพื่อเข้าเชื่อมโยงเป็นเครือข่ายโครงการเมืองสหกรณ์ฯและในที่สุดเครือข่ายโครงการเมืองสหกรณ์ฯ ก็จะเข้าเชื่อมโยงกับเครือข่ายขบวนการสหกรณ์ในประเทศไทย เพื่อเป็นเครือข่ายสำหรับการพัฒนาประเทศต่อไป

ปัจจุบัน โครงการเมืองสหกรณ์ อันเนี่องมาจากพระราชดำริ ได้ดำเนินการในพื้นที่

1.บ้านบุ่งเข้ ตำบลหนองแสง อำเภอปากพลี จังหวัดนครนายก

2.ตำบลโนนศิลาเลิง กิ่งอำเภอฆ้องชัย จังหวัดกาฬสินธุ์

3.บ้านวังตาว ตำบลสะเนียน อำเภอเมือง จังหวัดน่าน

และกำลังขยายผลออกไปยังจังหวัด สระแก้ว กาญจนบุรี บุรีรัมย์ พะเยา นครราชสีมา ลพบุรี นราธิวาส นครพนม มุกดาหาร ฯลฯ

     หน่วยงานดำเนินโครงการเมืองสหกรณ์  อันเนื่องมาจากพระราชดำริ ประกอบด้วย

     กระทรวงเกษตรและสหกรณ์  และ มูลนิธิถาวรจิตตถาวโร-วงศ์มาลัย  เป็นหน่วยงานหลัก

 โดยมี องค์กรภาครัฐและเอกชนร่วมสนับสนุน  อาทิ

      คณะกรรมการประสานงานโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริ (กปร.) 

      กระทรวงมหาดไทย  

      กองบัญชาการทหารสูงสุด   

      กองทัพบก  

      สำนักงานตำรวจแห่งชาติ

      กรมชลประทาน 

      กรมประชาสัมพันธ์ 

      อ.ส.ม.ท.

      คณะพระวิปัสสนาจารย์เพื่อพัฒนาสังคม( รุ่นพิเศษ )

      มูลนิธิศาลาพระราชศรัทธา และคณะศิษย์พระราชพิพัฒนาทร (ถาวร จิตตถาวโร )